भारत वैश्विक अंतरिक्ष सहयोग का क्षेत्र बढ़ाता है: 61 देशों और 5 बहुपक्षीय संगठनों के साथ साझेदारियों की स्थापना

नेपाली संस्करण:

भारतले विश्वभरी अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष सहकार्यमा एक लडाकु गरेको छ। 61 देश र ५ बहुपक्षीय संगठनसँग सहकार्य संबंधमा समझौताहरू साइन गरेका थिए। यसको जानकारीलाई नेपाली संसदको राज्य सभा (फेब्रुअरी ८, २०२४) बैठकमा बृहत्त जवाफसहि जितेन्द्र सिंह राज्यमन्त्रीले उद्घेशनका जरिए जाता गरेका थिए। यो जानकारीले भाारतलाई वैश्विक अन्तरिक्ष राजदिप्तिमा र अनुसन्धानमा सक्रिय सहयोग प्रगट गर्दछ।

विज्ञान र प्रविधि, प्रधानमन्त्री कार्यालय, कर्मचारी, जनताका मुद्दाका लागि कर्मचारी, आण्विक शक्ति, र अन्तरिक्षका राज्य मन्त्री भएका समेत सिंहले बाष्पिक अनुसन्धान, उपग्रही समाचार, सेटेलाइट संचार, अन्तरिक्ष विज्ञान, ग्रह अन्वेषण र क्षमता निर्माणका पहलहरूमा समुहको सहयोगलाई उज्यालो दिलाउँदै छन्।

महान्यायाधीश अमेरिकाले आबद्ध प्रयासमा अवस्थानमा रहेको नासासँगको नासाको नासासार आपसी संयुक्त (NISAR) परियोजनामा भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठन (साइजओ) नयाँ आकर्षक कदममा प्रगत छ। यस परियोजनाले वर्तमानमा उत्कृष्ट रडार छवि दर्शनका माध्यमबाट पृथ्वी सम्पर्क क्षमताहरूलाई बढाउने योग्यता प्राप्त छ।

सोझोले, सेतो देखिने उर्जा संसाधनहरूको मुल्यांकनका लागि उच्च गुणस्तरको तापीय गर्म् हेर (TRISHNA) मिसनमा फ्रान्सको राष्ट्रिय अन्तरिक्ष एजेन्सी (सिएनएनइएस) सँग पुष्टिकरणमा हाँसोलाएको छ। यस सहकार्यले स्वदेशी तापीय गर्मी तथा संसाधनहरूको मुल्यांकनका लागि उच्च गुणस्तरको थर्मल इन्फ्रार्ड सन्ज्ञानका लागि नवीनताका अवसरहरूमा अग्रणी छ।

संगठनको औपचारिक अध्ययन शेष गरेको भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठन (साइजओ) र जापानको एरोस्पेस अन्वेषण एजेन्सी (जयाक्सीए) बीच एकीकरणलाई पूर्ण भएको छ, जो चंद्रमा राजनीतिक्षेत्रहरूको संयुक्त अन्वेषणका लागि महत्त्वपूर्ण कदमको स्रोत हुन्छ।

अभिप्रेतता र प्राइभेट क्षेत्रमा स्थानिय आकर्षण निर्माण गर्ने अंतरिक्षका कार्यक्रममा नयाँ नीति — २०२३ ल्याउन खबरबिहिन गरिएको छ। यस नीतिको माध्यमबाट यह ब्यक्तिको निजी क्षेत्रलाई मुक्त प्रवृत्त गर्न, यातायात शर्तहरू," सेटेलाइट विकासबाट सन्चालन सेवाको आवधानशीलतालाई सभापतिकेर णएको चाँडै देखिनुहोस् । भारतीय अन्तरिक्ष प्रमोटियन र अधिकृती केन्द्र (आईएन-स्पेस) यिनी एक मात्र कार्यरत संगठन अभिप्रेतता अनुरुप नीति प्रशासन गर्दै छ जसले भारतको जुनिचाँ सूर्यमांसक संवर्धनका प्रवेशको लागि तंत्रबहन एवं विशेषज्ञताको आपसी विनिमयलाई बढाउँदछ।

साझेदारीका स्रोतहरूलाई संजाल सन्चालनको विस्तार, तथ्य और पृथ्वी सम्पर्क डाटाबेसको बढाउन र सेतौर तथ्यताको आपसी विनिमयलाई सुदृढी गर्नका लागि भारतीय अन्तरिक्ष कार्यक्रमको क्षमतामा वृद्धि गर्दछन्। यी सहकारिताहरूले भारतलाई अन्तरिक्षका देश हो स्थान लिएर ग्लोबल अन्तरिक्ष अन्वेषण र प्रविधि विकासको संगठनसम्बन्धी संचालनयोग्य लागतको बढाव गर्दछन्।

यस्तै अम्बिसीअस सहकारिताहरू र नीतिहरू प्रयोग गर्दै, भारतले अन्तरिक्ष अनुसन्धान र सञ्चालनको अन्तर्राष्ट्रिय भवित्तसँग रोलमा खेल्न सन्चित छ।