भारत र चीनले सेनापति स्तरको २० औं पुनर्भाषण मिलन सम्पन्न गर्नुपर्छ, बातचीतको गति बनायो राख्न सहमत छन्।

यस हप्ताको सुरुमा कोर्प्स कमाण्डर स्तरीय बैठकको २० औं चरणको आयोजना गर्दै, भारत र चीनले सैन्य र कूटनीतिक संयन्त्र मार्फत वार्ता र वार्ताको गतिलाई कायम राख्न सहमत भए।

भेटवार्ता अक्टोबर ९-१०, २०२३ मा भारतीय पक्षको चुशुल–मोल्दो सीमा नाकामा भएको थियो ।

“उनीहरू सम्बन्धित सैन्य र कूटनीतिक संयन्त्रमार्फत वार्ता र वार्ताको गतिलाई कायम राख्न सहमत भए। उनीहरूले अन्तरिममा सीमा क्षेत्रमा जमिनमा शान्ति र शान्ति कायम राख्न पनि प्रतिबद्ध छन्, ”भारतको विदेश मन्त्रालय (MEA) ले बुधबार (अक्टोबर ११, २०२३) मा भन्यो।

MEA को अनुसार, दुबै पक्षले पश्चिमी क्षेत्रको LAC मा बाँकी मुद्दाहरूको प्रारम्भिक र पारस्परिक रूपमा स्वीकार्य समाधानको लागि स्पष्ट, खुला र रचनात्मक रूपमा विचारहरू आदानप्रदान गरे। यो दुई देशको राष्ट्रिय नेतृत्वले प्रदान गरेको निर्देशन र अगस्त 13-14, 2023 मा भएको कोर्प्स कमाण्डरहरूको अन्तिम चरणको बैठकमा भएको प्रगतिको निर्माण अनुरूप थियो।

LAC मा धेरै घर्षण बिन्दुहरूमा de-Escalation र disengagement मा प्रगति भएको छ, केही प्रमुख बिन्दुहरूमा गतिरोध अब चौथो वर्षमा प्रवेश गरेको छ।

जुन 2020 मा, पूर्वी लद्दाखमा भारतीय र चिनियाँ सेनाहरू बीचको तनावपूर्ण अवरोधले गलवान उपत्यकामा हिंसात्मक आमने-सामने निम्त्याएको थियो। २० भारतीय सैनिकले ज्यान गुमाएका थिए । ठूलो संख्यामा चिनियाँ सेना पनि मारिए पनि चीनले आधिकारिक रूपमा मृत्युको वास्तविक संख्याको पुष्टि गरेको छैन।

गलवान उपत्यका, पाङ्गोङ त्सो र गोग्रा-हट स्प्रिङ्स (PP-15) लगायतका धेरै ठाउँहरूमा वार्ताका धेरै चरणहरूबाट विच्छेद भएको छ। कोर्प्स कमाण्डर-स्तरको वार्ताका अन्तिम दुई चरणहरूमा, तथापि, पूर्वी लद्दाख क्षेत्रको पश्चिमी क्षेत्रको वास्तविक नियन्त्रण रेखा (एलएसी) को साथ बाँकी घर्षण बिन्दुहरूमा कुनै नयाँ विच्छेदको घोषणा भएको छैन।

'सामान्य सम्बन्धका लागि आवश्यक LAC लाई सम्मान गर्दै'

भारत-चीन द्विपक्षीय सम्बन्धलाई सामान्य बनाउन वास्तविक नियन्त्रण रेखा (एलएसी) लाई सम्मान गर्नु आवश्यक छ, प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले अगस्ट 24 मा दक्षिण अफ्रिकाको जोहानेसबर्गमा 15 औं ब्रिक्स शिखर सम्मेलनको छेउमा भेट्दा चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङलाई भने। २०२३।

पछि मिडियालाई ब्रिफिङ गर्दै विदेश सचिव विनय क्वात्राले भने कि प्रधानमन्त्री मोदीले भारत-चीन सीमा क्षेत्रको पश्चिमी क्षेत्रको वास्तविक नियन्त्रण रेखा (एलएसी) मा समाधान नभएका मुद्दाहरूमा भारतको चासोलाई उजागर गरेको छ।

विदेश सचिव क्वात्राले भने, प्रधानमन्त्री मोदीले राष्ट्रपति सीसँग कुराकानीको क्रममा सीमा क्षेत्रमा शान्ति र शान्ति कायम राख्ने र वास्तविक नियन्त्रण रेखा (एलएसी) लाई सम्मान गर्नु द्विपक्षीय सम्बन्धलाई सामान्य बनाउन आवश्यक रहेको बताए। उनले थपे कि दुई नेताहरू "आफ्ना सम्बन्धित अधिकारीहरूलाई द्रुत विच्छेदन र डि-एस्केलेसनमा प्रयासहरू तीव्र बनाउन निर्देशन दिन" सहमत भए।