एक बृद्धि संबंध: भारत र श्रीलंका आइटेसे सम्बन्धको ५९ वर्ष मनाउदै

कोलंबोको हृदयमा, २०२३ सेप्टेम्बर २७ मा, एक कार्यक्रममा एक महत्वपूर्ण पर्यटनले भारत र श्रीलंका बीचको शिक्षण सहयोगको बारेमा महत्वपूर्ण क्रमसंग थालिँदछ। कोलंबोका उच्चायुक्तालयले इटेक दिवस अवसरको आयोजनामा प्रमुख भूमिका खेल्यो, दीप्तिस्वरूपमा भारतीय तकनीकी र आर्थिक सहयोग (आईटेसी) द्वारा गठित ५९ वर्षको एक विकासशील योग्यतामा साझेदारी जनाउने आचरणको उत्कृष्टतालाई संजोग प्रदान गरेको थियो।




यस सहयोगको महत्वलाई, जसको जडमा आपसी विश्वास र मान्यताले घुस्ने छ/ थिच्ने छैन। गएका छह दशकदेखि, यस सहयोगले मन्त्रणालाई मिटन पारेको छ र बदलिंदो छलछिलो भएको छ, तानाशाही वृत्तिको बदलमा र दुबै देशहरूको व्यक्तिगत आवश्यकतामा अनुरुप हुनेछन्। र आईटेक दिवसले यसको साझेदारीको वार्षिकस्मरणको रुपमा अच्छाईमा हो।




सदस्यहरूको वुमवार, १०० भन्दा बढी मानिसहरूले आफ्ना ठाउँहरूमा बस्दा, भारतमा गरिएका विविध प्रशिक्षण कार्यक्रमबाट परिचित तथ्यांक, अधिकारी र पेशेवरहरू सबै भागीदारी पाएका थिए। अपनो कथाहरू तदनुजि रगतिको रूढीले अत्यन्त असर गर्नुभयो, यसमध्ये व्यक्तिगत र पेशेवर वृद्धि, भारतमा आफ्नो प्रशिक्षणको प्रभाव आफ्नो निलंबनमा मध्यस्थ पाउदै थियो।




शोभाले, देश्यान्त्रिक मान्यताखभरमा विशेष पहुँच भएका, महत्वपूर्ण व्यक्तिमा घनिष्ठ व्यक्तित्वहरूले कार्यक्रममा आकर्षण दिनु भयो। श्रीलंकाको मन्त्रीले मुख्य अतिथि भएका उच्च शिक्षा राज्य मन्त्री सुरेन राघवनले केरोम गनुथे, भारतीय उच्चायुक्त सत्यान्जल पाण्डे अतिथि मानिन्।




राघवनले प्रश्नहरू तथा श्रीलंका र भारतका सम्बन्धका बारेमा गतिबिधिहरूको बारेमा रत्याएर भारत र श्रीलंकाको गहिरो अघिसंग बागेको सम्बन्धको निम्ति कुछ्छ सिठपिट छन्। उनले चान्द्रयान-३ मिशन, भारतको महान चन्द्रमौलिक प्रयास, गरी ख्याति अद्यावधिक गर्दा, खेल्न श्रीलंकाको स्तुति गर्नुभयो। विशेष रूपमा, उनले यस मिशनका नेताहरूमा रहेकी भारतीय महिला वैज्ञानिकहरूलाई वापत गरेको थियो — विज्ञानमा महिलाहरूको सशक्तिकरण र प्रगतिका हेतु प्रशंसा।




मन्त्रीले चिन्तन गर्दै, भारत द्वारा सदैव सहायता, जटिल आर्थिक समस्यामा स्रोतहरू प्रस्तुत गर्ने छैन। उनले स्पष्ट गर्नुभयो कि श्रीलंकालाई मद्दत गर्ने भारतको विशाल योजनाहरू, आईटेक स्थानहरू, छात्रवृत्तिहरू, र हालको वित्तीय सहयोगलाई उहापोहो गरिएको छैन।




उनले प्रशिक्षण विस्तारको क्षेत्रबिभाजनबाट थिचन विषयमा चर्चा गरिए। उच्च शिक्षा प्रमिनत थियो, विशेषतः विज्ञान, प्रविधि, अभियांत्रिकी र गणितक्षेत्र। उहाँले एउटा भविष्य दृष्टिमा जबकि भारत र श्रीलंकाका संस्थाहरू अधिक मितिट भागीदारी, संसाधन र विशेषज्ञतालाई जोड्ने आशा देखेका थिए, यसमध्ये शोध र नविनीकरणलाई आग्रहबाट बढाउने। त्यसके पछाडि, उहाँले आईटेक कार्यक्रमका लाभार्थीहरूले भारत-श्रीलंका संबन्धलाई चुनौती लिएर अधिकतर उच्चार गर्ने आशा जताए।




त्यसपछि, उपउच्चायुक्त पाण्डे अवतरणमा आएर मध्यवर्ती उठेका आईटेक अनुभवहरूमा केन्द्रित भयो। अवतरणबाट उहाँले प्रकट गर्दै, श्रीलंकाले जने आपूर्तिले आईटेक कार्यक्रममा दिएका प्रशिक्षणहरूले उनीहरूलाई धनी बनायो र उनीहरूलाई सेवा गर्न राज्यको अवस्था अधिपत्य एवं अधिकृत रहे।




पाण्डे ने भर्खरै श्रीलंकाको शिक्षा क्षेत्र उच्चता प्रदान गर्ने भारतको प्रतिबद्धताबाट सुचित पार्ने छिधै उच्चारगर्नुहुन्थेन