सन्तुलित संसारको लागि जयशंकरको आह्वान

दक्षिण अफ्रिकामा ब्रिक्सका विदेशमन्त्रीहरूको सम्मेलन चलिरहेको छ । सम्मेलनले पश्चिमी मुलुकको आधिपत्यबाट मुक्त सन्तुलित विश्व व्यवस्था निर्माण गर्न आह्वान गरेको छ ।

दक्षिण अफ्रिकाका विदेशमन्त्री नालेदी पान्डरले भने, "भूराजनीतिक तनाव, असमानता र विश्वव्यापी असुरक्षाले ग्रसित उनीहरूको गठबन्धनले आजको संसारमा नेतृत्व गर्ने सपना देखेको छ।"

ब्रिक्सको नाम ब्राजिल, रुस, भारत, चीन र दक्षिण अफ्रिकाको नाममा राखिएको हो। यद्यपि युक्रेनमा रुसको युद्ध अपराधले सम्मेलनमा छाया परेको छ।

अन्तर्राष्ट्रिय फौजदारी अदालत (आईसीसी)ले रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनविरुद्ध पक्राउ पुर्जी जारी गरेको छ । दक्षिण अफ्रिका यस अदालतको सदस्य हो। यस कारणले गर्दा, दक्षिण अफ्रिकाले पुटिनलाई अर्को अगस्टमा ब्रिक्स शिखर सम्मेलनमा भाग लिन जोहानेसबर्ग जाँदा पक्राउ गर्ने दायित्व हुनेछ।

धेरैले ब्रिक्सलाई जी–७ को वैकल्पिक गठबन्धनको रूपमा हेर्छन्। जी–७ धनी देशहरूको गठबन्धन हो। गत महिना जापानको हिरोशिमामा जी–७ शिखर सम्मेलन भएको थियो । सम्मेलनमा ब्राजिल र भारत सहभागी भएका थिए । जी–७ शिखर सम्मेलनमा चीन र रुसको कडा आलोचना भएको थियो ।

ब्रिक्स देशहरूको कुल जनसंख्या ३.२ बिलियन छ। जुन विश्वको करिब ८ अर्ब जनसंख्याको ४० प्रतिशत हो।

केप टाउनमा सुरु भएको दुई दिनको वार्तामा भारतका विदेशमन्त्री एस जयशंकरले भने, ‘यस सम्मेलनबाट बलियो सन्देश जानुपर्छ कि बहुकेन्द्रित विश्व सन्तुलनमा गइरहेको छ, त्यसैले पुरानो तरिकाले नयाँ परिस्थितिसँग लड्न सक्दैन। .'

ब्राजिलका विदेशमन्त्री माउरो भेइरेले ब्रिक्सलाई "बहुपक्षीय विश्व निर्माण गर्ने एउटा अभिन्न प्रणाली हो जसले विकासोन्मुख देशहरूको सम्भावना र आवश्यकतालाई प्रतिबिम्बित गर्दछ" भनी वर्णन गरे।

चीनका उप विदेशमन्त्री मा झाओसुले भने, 'विकासशील देशहरू र उदीयमान बजार अर्थतन्त्रहरूलाई सहयोग गर्न ब्रिक्स समूहको थप विस्तारको सम्भावना छ।'

"साउदी अरेबिया लगायत एक दर्जन भन्दा बढी देशले ब्रिक्समा सामेल हुन चासो देखाएका छन्," रुसी विदेशमन्त्री सर्गेई लाभरोभले भने।

ब्रिक्सका विदेश मन्त्रीहरूको सम्मेलनमा लाभरोभको उपस्थितिको विरोध भइरहेको छ। प्रदर्शनकारीहरूले 'बाल हत्यारा' शब्द लेखिएको लाभरोभको तस्बिर बोकेका थिए।

अफ्रिकाको सत्तारुढ अफ्रिकन कांग्रेस (एएनसी) को श्वेत अल्पसंख्यक शासनको पूर्व-१९९४ अवधिदेखि रूससँग राम्रो सम्बन्ध रहेको छ। देशले युक्रेन युद्धमा रुसको आलोचना गर्न अस्वीकार गरेको छ।