ध्रुवीकृत विश्वको बेला राजनीतिक कूटनीतिक सहकार्यमा जोड: परराष्ट्रमन्त्री एस. जयशंकर बहराइनको मानामा शहरमा आयोजित २०औं संस्करणको आईआईएसएस मानामा संवादमा आइतवार (डिसेम्बर ८, २०२४) भारतका विदेश मन्त्री एस जयशंकरले इजरायल र इरानबीचको सम्बन्ध वा त्यसको अभाव क्षेत्रीय चिन्ताको मुख्य कारण भएको बताएका छन्। यस वर्षको मानामा संवादको विषयवस्तु "मध्यपूर्वीय नेतृत्त्वद्वारा क्षेत्रीय समृद्धि र सुरक्षाको आकार" रहेको छ।
जयशंकरले भने, "हालका दिनहरूमा इजरायल र इरानबीचको सम्बन्ध वा यसको अभाव सबैका लागि चिन्ताको विषय बनेको छ। यसबाहेक, रातो सागर क्षेत्रमा देखिएका सुरक्षा चुनौतीहरूप्रति पनि हाम्रो ध्यान केन्द्रित छ।" उनले ध्रुवीकृत विश्वमा कूटनीतिक सहयोग आवश्यक रहेको भन्दै तनावलाई कसरी नियन्त्रण गर्ने र द्वन्द्वलाई कसरी फैलिन नदिने भन्नेमा जोड दिए।
विदेश मन्त्री जयशंकरले रातो सागर क्षेत्रमा देखिएका सुरक्षा चुनौतीहरूको व्यापारिक प्रभावलाई चिन्ताजनक बताएका छन्। उनले समुद्री मार्गमा आक्रमणका कारण मार्ग बदल्नु परेको, बीमा तथा ढुवानी लागतमा वृद्धि भएको र ढुवानीमा ढिलाइ भएको उल्लेख गरे।
जयशंकरले भारतले यस क्षेत्रमा सुरक्षाका लागि आफ्नो उपस्थिति बढाएको र गल्फ अफ एडन, सोमालिया तथा उत्तरी अरब सागरमा नौसैनिक बल परिचालन गरेको बताए। उनले भने, "गत वर्ष मात्र, भारतले २४ वास्तविक घटनामा प्रतिकार गरेको छ, २५० जहाजलाई सुरक्षा दिएको छ, र १२० चालक दलका सदस्यलाई उद्धार गरेको छ।"
भारतले "प्रोस्पेरिटी गार्डियन अपरेसन"सँग मिलेर आफ्नो राष्ट्रिय नामकरण गरिएको अभियान सञ्चालन गरिरहेको छ र बहराइनमा आधारित संयुक्त समुद्री बलको सदस्य रहेको छ। गल्फ र मेडिटेरेनियन क्षेत्रमा साझेदारहरूसँग द्विपक्षीय अभ्यासमा वृद्धि गर्न भारत तत्पर रहेको उनले बताए।
विदेश मन्त्रीले कनेक्टिभिटी र मोबिलिटीजस्ता क्षेत्रमा बलियो सहकार्य आवश्यक रहेको औंल्याए। "आजको विश्वव्यापी कनेक्टिभिटी कमजोर छ। विगतका अवरोधहरूलाई सम्बोधन गरिएको छैन। यसकारण, अन्तर्राष्ट्रिय अर्थतन्त्रका लागि नयाँ संरचना बनाउनेतर्फ हाम्रो ध्यान केन्द्रित छ," उनले भने।
मन्त्रालयको अनुसार, जयशंकर डिसेम्बर ६ देखि ९ सम्म कतार र बहराइनको चार दिने भ्रमणमा छन्। कतारमा उनले २२औं दोहा फोरममा भाग लिएका थिए। बहराइनमा उनले आफ्नो समकक्षी विदेश मन्त्री अब्दुल्लातिफ बिन राशिद अल जयानीसँग **चौथो भारत-बहराइन उच्च संयुक्त आयोग (एचजेसी)**को सह-अध्यक्षता गर्नेछन्।