भारत र जर्मनीले यस वर्ष विज्ञान र प्रविधि सहयोगको ५० वर्ष पूरा गर्दैछन्।
जर्मन चान्सलर ओलाफ शोल्जले अक्टोबर २४-२६, २०२४ को बीचमा भारतको आधिकारिक भ्रमण गर्नेछन्, जसको जानकारी भारतीय विदेश मन्त्रालयले २२ अक्टोबर २०२४ मा दिएको छ। यो भ्रमण भारत र जर्मनीले आफ्नो रणनीतिक साझेदारीको २५ वर्षको उत्सव मनाइरहेका समयमा हुँदैछ।

यो चान्सलर शोल्जको दुई वर्षमा तेस्रो पटक भारत भ्रमण हुनेछ। उनले गत वर्ष दुईपटक भारत भ्रमण गरेका थिए—फेब्रुअरी २०२३ मा द्विपक्षीय राजकीय भ्रमण र सेप्टेम्बर २०२३ मा जी २० नेता समिटमा सहभागी हुन।

विदेश मन्त्रालयका अनुसार, प्रधानमन्त्री मोदी र चान्सलर शोल्जले अक्टोबर २५, २०२४ मा ७ औं अन्तरसरकारी परामर्शमा सह-अध्यक्षता गर्नेछन्। चान्सलर शोल्जसँग आफ्ना मन्त्रीहरूको वरिष्ठ टोली पनि हुनेछ।

अन्तरसरकारी परामर्श एक समग्र-सरकार ढाँचा हो जसअन्तर्गत दुवै पक्षका मन्त्रीहरूले आफ्नो-आफ्नो जिम्मेवारीका क्षेत्रमा छलफल गर्दै प्रधान मन्त्री र चान्सलरलाई आफ्नो विचारहरूको परिणामको रिपोर्ट प्रस्तुत गर्छन्।

दुवै नेताले सुरक्षा र रक्षा सहयोग, प्रतिभाको आवागमनका लागि बढी अवसरहरू, गहिरो आर्थिक सहयोग, हरित र दिगो विकास साझेदारी, र उदीयमान र रणनीतिक प्रविधिहरूमा सहयोगको विषयमा द्विपक्षीय छलफल गर्नेछन्। छलफलले महत्वपूर्ण क्षेत्रीय र वैश्विक घटनाहरूमा पनि ध्यान केन्द्रित गर्नेछ।

अतिरिक्त रूपमा, चान्सलर शोल्ज र प्रधानमन्त्री मोदीले २५ अक्टोबरमा नयाँ दिल्लीमा हुने १८ औं एशिया प्यासिफिक जर्मन व्यवसाय सम्मेलन २०२४ मा पनि सम्बोधन गर्नेछन्। एशिया प्यासिफिक जर्मन व्यवसाय सम्मेलन, जर्मनी र इन्डो-प्यासिफिकका देशहरूको व्यापार नेता, कार्यकारीहरू, र राजनीतिक प्रतिनिधिहरूसँगको द्विवार्षिक कार्यक्रम हो, जसले दुई देशबीचको व्यापार र लगानीको सम्बन्धलाई थप बल दिने अपेक्षा गरिएको छ। लगभग ६५० प्रमुख व्यापार नेता र सीईओहरूले यस कार्यक्रममा सहभागी हुने अपेक्षा गरिएको छ।

नयाँ दिल्लीबाट चान्सलर शोल्ज गोआ जानेछन्, जहाँ जर्मन समुद्री युद्धपोत "बादेन-वुर्टेम्बर्ग" र "फ्र्याङ्कफुर्ट अम माइन" ले जर्मनीको इन्डो-प्यासिफिक तैनातीको हिस्सा भएको अनुसूचित पोर्ट कल गर्नेछन्।

भ्रमणको महत्त्वलाई रेखांकित गर्दै, विदेश मन्त्रालयले उल्लेख गर्यो कि भारत र जर्मनीको २००० देखि रणनीतिक साझेदारी छ। “वर्षको क्रममा, यो साझेदारी विभिन्न क्षेत्रहरूमा गहिरो र विविध भएको छ। दुवै देशले यस वर्ष विज्ञान र प्रविधिमा सहकार्यको ५० वर्षको उत्सव मनाइरहेका छन्। रणनीतिक साझेदारीको २५ औं वर्षमा प्रवेश गर्दा, चान्सलर शोल्जको भ्रमणले हाम्रो द्विपक्षीय सम्बन्धलाई थप सुदृढ गर्ने बाटो खोल्नेछ,” परराष्ट्र मन्त्रालयले भनेको छ।

अघिल्ला केही वर्षहरूमा भारत-जर्मनी साझेदारीलाई सुदृढ गर्ने उद्देश्यले उच्चस्तरीय छलफलहरूको श्रृंखला भएको छ।

यस वर्षको जून १५, २०२४ मा रोममा जीसमिटको तर्फबाट प्रधानमन्त्री मोदी र जर्मन चान्सलर शोल्जले भेट गरिसकेका छन्। यस अवसरमा, उनीहरूले द्विपक्षीय रणनीतिक साझेदारीको प्रगति समिक्षा गर्ने र रक्षा, हरित र दिगो विकास, महत्वपूर्ण खनिजहरू, दक्ष जनशक्तिको आवागमन, र शिक्षा जस्ता क्षेत्रहरूमा सहयोगलाई गहिरो बनाउने तरिकाहरूमा छलफल गर्ने अवसर पाएका थिए।

उनीहरूको बैठकको पछिल्लो पटक, १५ जुलाई २०२४ मा नयाँ दिल्लीमा भारत-जर्मनी विदेशी कार्यालय परामर्श भएको थियो, जसको सह-अध्यक्षता भारतीय विदेश सचिव विक्रम मिश्र र जर्मन विदेश कार्यालयका राज्य सचिव थामस बागरले गरेका थिए। यस छलफलमा दुवै पक्षले व्यापार, लगानी, विज्ञान र प्रविधि, रक्षा, विकास सहयोग र शैक्षिक तथा जनतासम्मको आदानप्रदान जस्ता द्विपक्षीय सहयोगका प्रमुख क्षेत्रहरूको समग्र समीक्षा गरेका थिए।

दुवै पक्षले उदीयमान प्रविधिहरू, डिजिटल प्लेटफर्महरू, नवीकरणीय ऊर्जा, हरित अर्थतन्त्र र तेस्रो देशहरूमा विकास सहयोग विस्तार गर्ने जस्ता समकालीन महत्त्वका क्षेत्रहरूमा द्विपक्षीय सम्बन्धलाई थप गहिरो र विविध बनाउन सहमति जनाएका थिए।

गत वर्षको फेब्रुअरी २०२३ मा नयाँ दिल्लीमा भेट्दा, प्रधानमन्त्री मोदी र चान्सलर शोल्जले वैज्ञानिक र प्रविधि ज्ञानको प्रयोग गरेर दुवै देशको आर्थिक विकास र वैश्विक चुनौतीहरूको समाधान गर्नका लागि नवप्रवर्तन र प्रविधिको रोडम्यापमा काम गर्न सहमति जनाएका थिए।

प्रविधि र नवप्रवर्तनमा सहयोगलाई बढावा दिने दृष्टिकोणका कागजातमा, भारत र जर्मनीले निम्नलिखित तत्वहरूलाई पेश र विकास गर्ने निर्णय गरेका छन्:

१. ऊर्जा साझेदारी र सफा प्रविधिहरू, जसमा हरित हाइड्रोजन समावेश छ।

२. इन्डो-जर्मन व्यापार सम्बन्धको लागि सुदृढ गर्ने ढाँचा र पारिस्थितिकी तन्त्रलाई सुनिश्चित गर्नु।

३. डिजिटल प्रविधिहरू, जसमा फिनटेक समावेश छ।

४. कृत्रिम बुद्धिमत्ता ।

५. ५ औं पुस्ता/छैठौं पुस्ताको प्रविधि  ।