स्मारक टिकट भारतका विदेशमन्त्री डा. एस. जयशंकरद्वारा संयुक्त रूपमा विमोचित गरियो
भारत र रोमानियाबीच लामो समयदेखि रहेको कूटनीतिक सम्बन्धको उल्लेखनीय उत्सवमा, मंगलबार (सेप्टेम्बर १७, २०२४) दुई देशले संयुक्त हुलाक टिकट जारी गरी ७५ वर्षको मित्रता र सहकार्यको सम्झना गरे। यो ऐतिहासिक घटनाले दुई देशबीचको गहिरो र बहुआयामिक सम्बन्धलाई उजागर गर्दै, साझा इतिहास, सांस्कृतिक सम्बन्धहरू, र विभिन्न क्षेत्रमा भएको सहकार्यलाई प्रतिनिधित्व गरेको छ।

यस सम्झनास्वरूपको हुलाक टिकट भारतका विदेश मन्त्री एस जयशंकर, सञ्चार तथा उत्तरपूर्वी क्षेत्र विकास मन्त्री ज्योतिरादित्य माधवराव सिन्दिया, र भारतका लागि रोमानियाका राजदूत डानिएला-मरियाना सेजोनेव तानेद्वारा संयुक्त रूपमा अनावरण गरियो। यो टिकटको जारीले १९४८ मा स्थापित भारत-रोमानिया सम्बन्धको स्थायित्वलाई थप बलियो बनाएको छ।

समारोहमा विदेश मन्त्री जयशंकरले यो महत्त्वपूर्ण माइलस्टोनको महत्वलाई जोड दिँदै, सात दशकभन्दा बढी समयदेखि भारत र रोमानियाबीचको सम्बन्धले साझा मूल्यहरू र आपसी सम्मानलाई कायम राखेको बताए। यो हुलाक टिकटले दुवै देशबीचको सहकार्यको समृद्ध इतिहास र उज्ज्वल भविष्यलाई प्रतीकात्मक रूपमा प्रस्तुत गर्दछ, जहाँ दुवै देशहरूले यस बलियो आधारमा भविष्यको यात्रा तय गर्नेछन्, उनले भने।

मन्त्री सिन्दियाले पनि यस अवसरमा बोल्दै, रोमानियालाई युरोपसँग भारतको संलग्नतामा महत्त्वपूर्ण साझेदारको रूपमा मान्यता दिए। उनले उल्लेख गरे कि यो हुलाक टिकटले ७५ वर्षको कूटनीतिक सम्बन्धलाई मात्र सम्झना गर्दैन, तर व्यापार, प्रविधि, रक्षा, र संस्कृतिसँग सम्बन्धित विविध क्षेत्रहरूमा भएको मित्रता र सहकार्यको प्रतीकको रूपमा पनि कार्य गर्दछ।

रोमानियाका राजदूत सेजोनेव तानेले भारत र रोमानियाबीचको स्थायी सम्बन्धमा गर्व व्यक्त गर्दै भनिन्, "यो हुलाक टिकटले हाम्रो सम्बन्धलाई अझ फराकिलो बनाउने साझा इच्छालाई प्रस्तुत गर्दछ, जबकि संस्कृति हामीलाई नजिक ल्याउने कुराहरूमा आधारित छ।" उनले थप भनिन् कि यो अतीतका उपलब्धिहरूको प्रमाण हो र अझ बढी जोडिएका र सहयोगी भविष्यका आकांक्षाहरूको द्योतक हो।

भारत र रोमानिया बलियो द्विपक्षीय सम्बन्धको प्रतिबद्धता
भारत र रोमानियाबीचको सम्बन्ध साझा मूल्यहरू, सांस्कृतिक आदानप्रदान, र विभिन्न उद्योगहरूमा सहकार्यमा आधारित रहेको छ। फेब्रुअरी २०२४ मा, दुबै देशले आफ्नो कूटनीतिक सम्बन्धको ७५औं वार्षिकोत्सव मनाएका थिए, साथै सन् २०१३ मा औपचारिक गरिएको व्यापक साझेदारीको १०औं वार्षिकोत्सव पनि। यस साझेदारीले अर्थतन्त्र, व्यापार, रक्षा, कृषि, अन्तरिक्ष अनुसन्धान, ऊर्जा, पूर्वाधार विकास, र प्रविधि जस्ता क्षेत्रमा सुदृढ सहकार्यको मार्ग प्रशस्त गरेको छ।

रोमानियाकी विदेश मन्त्री लुमिनिता-टियोडोरा ओदोबेस्कुको फेब्रुअरी २०२४ मा नयाँ दिल्ली भ्रमणका क्रममा, दुबै देशहरूले द्विपक्षीय सम्बन्धलाई थप बलियो बनाउन र अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चहरूमा बहुपक्षीय सहकार्यलाई प्रवर्द्धन गर्न प्रतिबद्धता पुनः पुष्टि गरेका थिए। भ्रमणले ऊर्जा, प्रविधि, र पूर्वाधार जस्ता क्षेत्रहरूमा भारतका लागि रोमानियाको बढ्दो महत्त्वलाई उजागर गर्यो।

फेब्रुअरी २०२४ मा जारी गरिएको संयुक्त घोषणापत्रले दुवै देशहरूको साझेदारीलाई गहिरो बनाउन र सहकार्यका नयाँ क्षेत्रमा अन्वेषण गर्न प्रतिबद्धता पुष्टि गर्यो। घोषणापत्रमा ऊर्जा, सूचना प्रविधि र सञ्चार , र निर्माण जस्ता प्राथमिकता क्षेत्रहरूलाई जोड दिइयो। दुबै देशहरूले जलवायु परिवर्तन, ऊर्जा सुरक्षा, र दिगो विकास जस्ता समकालीन विश्वव्यापी चुनौतिहरूलाई सम्बोधन गर्न आफ्नो सहकार्यलाई सुदृढ बनाउने निर्णय गरे।

यो संयुक्त हुलाक टिकटले कूटनीतिक उपलब्धिहरू मात्र सम्झना गर्दैन, तर भारत र रोमानियाबीचको गहिरो सांस्कृतिक र जनस्तरीय सम्बन्धलाई पनि उत्सवको रूपमा मनाउँछ। दुबै देशले विगत ७५ वर्षदेखि कलाको क्षेत्रमा, शिक्षा र सम्पदा संरक्षणमा नियमित आदानप्रदान गर्दै बलियो सांस्कृतिक सम्बन्ध कायम गरेका छन्।

यी सांस्कृतिक आदानप्रदानहरू उच्च शिक्षा र अनुसन्धानमा भएको सहकार्यले थप सुदृढ भएका छन्। भारतीय र रोमानियाली विश्वविद्यालयहरूले शैक्षिक सहकार्यलाई अघि बढाउँदै आएका छन्, र दुबै देशका विद्यार्थीहरूले नियमित रूपमा आदानप्रदान कार्यक्रमहरूमा भाग लिन्छन्। यसले भारत र रोमानियाका जनताबीचको मित्रताको आधारलाई अझ बलियो बनाएको छ।

युरोपसँग भारतको गहिरिँदो संलग्नता
भारतको रोमानियासँगको संलग्नता युरोपसँग सम्बन्धहरू अझ सुदृढ बनाउन गरेको व्यापक प्रयासको एक हिस्सा हो, जसमा पछिल्ला वर्षहरूमा उल्लेखनीय प्रगति भएको छ। विदेश मन्त्री जयशंकरले भने कि प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको सरकारको अन्तर्गत, भारतले प्रमुख युरोपेली राष्ट्रहरूसँग मात्र होइन, युरोपभरका विभिन्न देश र क्षेत्रहरूसँग पनि सम्बन्धहरू विकास गर्न विशेष ध्यान दिएको छ।

"यदि तपाईले प्रधानमन्त्री मोदीको सरकारको पछिल्लो १० वर्ष हेर्नुभयो भने, सायद हाम्रा इतिहासमा युरोपसँग सम्बन्धहरू विकास गर्न जति ध्यान यस समयमा दिइएको छ, त्यो अरु कुनै पनि सरकारले दिएको छैन," उनले कार्यक्रममा भने। उनले थपे कि प्रधानमन्त्री मोदीले आफ्नो तेस्रो कार्यकालको अवधिमा दुई पटक युरोपको भ्रमण गरिसकेका छन्, जसले युरोपलाई भारतको विदेश नीतिमा महत्त्वपूर्ण स्थान दिएको छ भन्ने देखाउँछ।

भारत सरकारले कूटनीतिक, आर्थिक, र रणनीतिक साझेदारीलाई सुदृढ पार्न प्राथमिकता दिएको छ, जसमा युरोपलाई जलवायु परिवर्तन, व्यापार, र सुरक्षाजस्ता विश्वव्यापी चुनौतीहरू समाधान गर्न महत्त्वपूर्ण साझेदारको रूपमा मानिएको छ। रोमानिया, युरोपेली संघको सदस्य भएको नाताले, यस गतिशीलतामा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ, जहाँ दुवै देशहरूले क्षेत्रीय र विश्वव्यापी चिन्ताहरू समाधान गर्न सँगै काम गर्ने आवश्यकता महसुस गरेका छन्।