लोकतन्त्र र धर्मनिरपेक्षताको साझा सिद्धान्तद्वारा भारत र बेनिनबीच मैत्रीपूर्ण सम्बन्ध।
कोटोनु, बेनिन - द्विपक्षीय सम्बन्धलाई सुदृढ पार्नको लागि महत्त्वपूर्ण कदममा, भारत र बेनिन बीचको तेस्रो चरणको विदेश कार्यालय परामर्श  जुन २४-२५, २०२४ सम्म बेनिनको राजधानी सहर कोटोनुमा आयोजित भयो। भारतीय प्रतिनिधिमण्डलको नेतृत्व परराष्ट्र मन्त्रालयका अतिरिक्त सचिव (मध्य तथा पश्चिम अफ्रिका) सेवाला नाइक मुडेले गरेका थिए भने बेनिनी प्रतिनिधिमण्डलको नेतृत्व बेनिन गणतन्त्रको परराष्ट्र मन्त्रालयका स्थायी सचिव फ्रान्क आर्मेल अफोकुउले गरेका थिए । यो परामर्श दुई देशबीचको द्विपक्षीय सम्बन्धका विभिन्न पक्षहरूको समीक्षा र अभिवृद्धि गर्ने उद्देश्यले गरिएको थियो।

छलफलका क्रममा दुवै पक्षले आ–आफ्ना द्विपक्षीय सम्बन्धको विस्तृत समीक्षा गरेका छन् । विदेश मन्त्रालयले जारी गरेको जानकारी अनुसार राजनीतिक, व्यापार र आर्थिक, रक्षा, विकास साझेदारी, क्षमता निर्माण र सांस्कृतिक सम्बन्धमा छलफल भएको थियो। दुवै पक्षले आफ्नो सम्बन्धलाई थप सुदृढ पार्ने उपायहरू खोजे र बहुपक्षीय फोरमहरूमा सहयोग अभिवृद्धि गर्न सहमत भएका पारस्परिक हितका क्षेत्रीय र विश्वव्यापी मुद्दाहरूमा विचार आदानप्रदान गरे।

भारत र बेनिनले लोकतन्त्र र धर्मनिरपेक्षताका साझा सिद्धान्तहरूमा आधारित मैत्रीपूर्ण सम्बन्ध बाँडेका छन्। परराष्ट्र मन्त्रालयले उल्लेख गर्यो कि दुबै राष्ट्रहरूले अन्तर्राष्ट्रिय फोरमहरूमा लगातार एकअर्कालाई समर्थन गरेका छन्, जसको उदाहरण मार्च २००९ मा पूर्व राष्ट्रपति बोनी याईको भारत भ्रमणको क्रममा विस्तारित संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदमा स्थायी सीटको लागि भारतको प्रस्तावलाई बेनिनले समर्थन गरेको थियो। बलियो कूटनीतिक सम्बन्ध र पारस्परिक सम्मान जसले तिनीहरूको सम्बन्धलाई बलियो बनाउँछ।

आर्थिक र व्यापारिक सम्बन्धलाई थप मजबुत बनाउने विषयमा छलफल भएको थियो । भारत र बेनिन बीचको द्विपक्षीय व्यापार निरन्तर बढ्दै गएको छ, जसमा आर्थिक वर्ष २०२२-२३ मा व्यापार १.३४ बिलियन अमेरिकी डलर पुगेको छ। यो वृद्धिले दुई देशबीचको बढ्दो आर्थिक अन्तरनिर्भरता झल्काउँछ। बेनिनमा भारतीय लगानीमा पनि उल्लेखनीय बृद्धि भएको छ, करिब ९० भारतीय वा भारतीय स्वामित्वमा रहेका कम्पनीहरूले बेनिनमा मुख्यतया अटोमोबाइल, कपडा र खाद्य प्रशोधन जस्ता क्षेत्रहरूमा सञ्चालन गरिरहेका छन्। यी लगानीहरूले बेनिनी अर्थतन्त्रमा योगदान पुर्‍याउँछन् र रोजगारीका अवसरहरू सिर्जना गर्न र आर्थिक विकासलाई बढावा दिन मद्दत गर्दछ।

दक्षिण-दक्षिण सहयोगको भावनासँग मिलाएर विकासात्मक सहयोग र क्षमता अभिवृद्धिलाई प्रवर्द्धन गर्न जोड दिइएको थियो। यो सहकार्यले बेनिनको विकास लक्ष्यहरूलाई समर्थन गर्न भारतको विशेषज्ञता र स्रोतहरू प्रयोग गर्ने लक्ष्य राखेको छ। यस क्षेत्रका पहलहरूले बेनिनी संस्थाहरूको क्षमता अभिवृद्धि गर्ने र दिगो विकासमा योगदान पुर्‍याउने अपेक्षा गरिएको छ। क्षमता निर्माण प्रयासहरू भारत-बेनिन सम्बन्धको आधारशिला भएको छ, जसमा भारतले भारतीय प्राविधिक तथा आर्थिक सहयोग कार्यक्रम अन्तर्गत बेनिनी विद्यार्थीहरू र पेशेवरहरूलाई प्रशिक्षण र छात्रवृत्ति प्रदान गर्दछ, जसले दुई देशहरू बीचको सम्बन्धलाई अझ बलियो बनाउँछ।

छलफलमा सांस्कृतिक सम्बन्ध पनि प्रमुख विषय थियो । दुवै देशको समृद्ध सांस्कृतिक सम्पदा रहेको छ र सांस्कृतिक आदानप्रदानलाई अभिवृद्धि गर्ने दिशामा काम गरिरहेको छ। यी आदानप्रदानहरूले भारत र बेनिनका जनताहरू बीच आपसी समझदारी र सम्मानलाई बढावा दिन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छन्। सांस्कृतिक विविधतालाई मनाउन र दुई राष्ट्रबीचको सांस्कृतिक सम्बन्धलाई मजबुत बनाउन सहयोगी सांस्कृतिक परियोजनाहरू र कार्यक्रमहरूको योजना बनाइएको छ।

द्विपक्षीय मुद्दाका अतिरिक्त दुवै प्रतिनिधिमण्डलले आपसी हितका विभिन्न क्षेत्रीय तथा विश्वव्यापी मुद्दाहरूमा विचार आदानप्रदान गरेका थिए। छलफलले आतंकवाद, जलवायु परिवर्तन र दिगो विकासजस्ता विश्वव्यापी चुनौतिहरूको सामना गर्न बहुपक्षीय फोरममा सहयोग अभिवृद्धिको आवश्यकतालाई जोड दिएको छ। भारत र बेनिन दुवैले यी मुद्दाहरूमा सँगै काम गर्ने आफ्नो प्रतिबद्धतालाई पुन: पुष्टि गरे, उनीहरूको सामूहिक शक्ति र साझा मूल्यहरूको फाइदा उठाउँदै।

परराष्ट्र कार्यालय परामर्शको तेस्रो चरण दुवै पक्षले अर्को वार्ता नयाँ दिल्लीमा पारस्परिक रूपमा सुविधाजनक मितिमा गर्न सहमत भएकोमा सम्पन्न भयो। यो निर्णयले दुवै राष्ट्रलाई निरन्तर वार्ता र द्विपक्षीय सम्बन्धलाई सुदृढ बनाउन सहयोगी रूपमा काम गर्ने अवसर प्रदान गर्दछ।