विदेश राज्यमन्त्री राजकुमार रञ्जन सिंह १९औँ बिमस्टेक मन्त्रीस्तरीय बैठकमा सहभागी

थाइल्याण्डका अध्यक्ष थाइल्याण्डले बिहीबार बैंककबाट आयोजना गरेको १९औँ बिमस्टेक मन्त्रिस्तरीय बैठकमा परराष्ट्र तथा शिक्षा राज्यमन्त्री राजकुमार रञ्जन सिंह सहभागी भएका छन् । बैठकको अध्यक्षता थाइल्याण्डका उपप्रधानमन्त्री तथा परराष्ट्रमन्त्री डन प्रमुद्विनाइले गर्नुभएको थियो ।

बिमस्टेक वा बहुक्षेत्रीय प्राविधिक तथा आर्थिक सहयोगका लागि बंगालको खाडीको प्रयासमा भारत, बंगलादेश, भुटान, म्यानमार, नेपाल, श्रीलंका र थाइल्याण्ड सदस्य छन् ।

विदेश मन्त्रालयका अनुसार बैठकमा मन्त्रीहरूले सन् २०१६ लिडर्स रिट्रीट, चौथो बिमस्टेक शिखर सम्मेलन र पाँचौं बिमस्टेक शिखर सम्मेलनका निर्देशनहरू अनुरुप विभिन्न कागजातहरू स्वीकृत गरेका थिए।
यी समावेश:
(क) छैटौं बिमस्टेक शिखर सम्मेलनमा पेश गर्नका लागि कोर बिमस्टेक संयन्त्र, क्षेत्रीय बिमस्टेक संयन्त्र र बिमस्टेकको बाह्य सम्बन्धका लागि प्रक्रियाका नियमहरू स्वीकृत भएका छन्। कोलम्बोमा भएको पाँचौं बिमस्टेक शिखर सम्मेलनमा माननीय प्रधानमन्त्रीले संस्था निर्माण संयन्त्र निर्माणमा घोषणा गरेको योगदानले यो तयारीलाई सक्षम पारेको हो । तदनुसार, बिमस्टेक सचिवालयलाई बिमस्टेक कार्यविधिको नियमहरू कार्यान्वयनमा ल्याउने धेरै बैठकहरू लङ्कर गर्ने अधिकार दिइएको थियो।

(ख) प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले बिमस्टेकको मौसम र जलवायु केन्द्रलाई पुनर्जीवित गर्ने ५औं बिमस्टेक शिखर सम्मेलनमा घोषणा गरेपछि, १९औँ बैठकले बिमस्टेक केन्द्र स्थापना गर्न भारत सरकार र बिमस्टेक सचिवालयबीचको आयोजक राष्ट्र सम्झौताको मस्यौदालाई अनुमोदन गर्यो। भारत मा मौसम र जलवायु को लागी।

(ग) २०१६ रिट्रीटका क्रममा नेताहरूको निर्देशन अनुसार, छैटौं बिमस्टेक शिखर सम्मेलनमा हस्ताक्षरका लागि भारतले पहल गरेको बिमस्टेक सदस्य राष्ट्रहरू बीच सामुद्रिक यातायात सहयोगसम्बन्धी सम्झौतालाई बैठकले स्वीकृत गरेको छ।

(घ) बैठकले कोलम्बोमा भएको पाँचौं शिखर सम्मेलनमा माननीय प्रधानमन्त्रीले घोषणा गरेको संस्था निर्माणको विशेष योजना अन्तर्गत बिमस्टेकको भावी दिशामा प्रख्यात व्यक्ति समूहको सर्तहरू पनि अनुमोदन गरेको छ।

(ङ) बैठकले छैटौं बिमस्टेक शिखर सम्मेलनमा सुरु हुने बिमस्टेक बैंकक भिजन २०३० लाई पनि अनुमोदन गरेको छ ।

(च) बैठकले सचिवालयको प्रशासनिक र अनुशासनात्मक नियमहरू र बिमस्टेक सचिवालयको परिमार्जित वित्तीय नियम र नियमहरूलाई स्वीकृत गरेको छ जसले अनुमोदित बजेटको साथ आर्थिक वर्षभर सचिवालयले खर्च गर्न सक्षम हुनेछ।

बिमस्टेक जुन १९९७ मा बैंकक घोषणापत्रमा हस्ताक्षर गरेर क्षेत्रीय समूहको रूपमा गठन भएको थियो। प्रारम्भिक रूपमा बंगलादेश-भारत-श्रीलंका-थाइल्याण्ड आर्थिक सहयोगको रूपमा चिनिन्थ्यो, संगठनलाई अब बिमस्टेक भनेर चिनिन्छ र डिसेम्बर १९९७ मा म्यानमार र फेब्रुअरी २००४ मा भुटान र नेपालले प्रवेश गरेको सात सदस्य राष्ट्रहरू समावेश गर्दछ।

बिमस्टेकले सुरुमा व्यापार, प्रविधि, ऊर्जा, यातायात, पर्यटन र मत्स्यपालन गरी ६ क्षेत्रहरूमा केन्द्रित थियो। यसलाई सन् २००८ मा कृषि, जनस्वास्थ्य, गरिबी निवारण, प्रतिआतंकवाद, वातावरण, संस्कृति, जन-जनसम्पर्क र जलवायु परिवर्तनलाई समावेश गर्न विस्तार गरिएको थियो।

२०२१ मा बिमस्टेकका सबै सहयोग गतिविधिहरू सात स्तम्भमा हुने निर्णय भएको थियो। प्रत्येक स्तम्भको नेतृत्व सदस्य राष्ट्रहरू मध्ये एकले गर्छ, जो सहयोगलाई अगाडि बढाउनको लागि मुख्य रूपमा जिम्मेवार हुन्छ। भारत सुरक्षा स्तम्भको नेतृत्व गर्दछ, जसमा काउन्टर-आतंकवाद र अन्तरराष्ट्रिय अपराध, आपदा व्यवस्थापन, र ऊर्जा उप-क्षेत्रहरू छन्।