डोभालको अमेरिका भ्रमणका क्रममा कूटनीतिक सम्बन्धले गति लिएको छ

भारतका राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार अजित डोभाल र अमेरिकी सुरक्षा सल्लाहकार जेक सुलिभानले मंगलबार औपचारिक रूपमा क्रिटिकल एण्ड इमर्जिङ टेक्नोलोजीका लागि यूएस-इन्डिया इनिसिएटिभको उद्घाटन गरे।

अमेरिकामा रहेको भारतीय दूतावासले ट्वीट गर्‍यो, "लक्ष्यहरूलाई कार्यमा परिणत गर्दै! राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार अजित डोभाल र जेक सुलिभानले औपचारिक रूपमा क्रिटिकल र इमर्जिङ टेक्नोलोजीहरूमा अमेरिका-भारत पहल सुरु गरे। आईसीईटी ले प्रविधिमा रणनीतिक, व्यावसायिक र वैज्ञानिक दृष्टिकोणमा ठूलो परिवर्तन ल्याउनेछ।

"हाम्रा दुई देशका सरकार, व्यवसाय र शैक्षिक संस्थाहरू बीचको हाम्रो रणनीतिक, प्राविधिक साझेदारी र रक्षा औद्योगिक सहयोग बढाउन र विस्तार गर्न आईसीईटी घोषणा गरिएको थियो। अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेन र प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले मे २०२२ मा यो घोषणा गरेका थिए," एक विज्ञप्तिमा भनिएको छ। ..”

ह्वाइट हाउसले पनि एक विज्ञप्ति जारी गरेको छ । यसमा भनिएको छ, “संयुक्त राज्य अमेरिका र भारतले एकअर्कासँग प्रविधिको डिजाइन, विकास र प्रयोग गर्ने तरिकाहरू साझा गर्ने कुरा सुनिश्चित गरिरहेका छन्। यो हाम्रो लोकतान्त्रिक मूल्य र विश्वव्यापी मानव अधिकारको सम्मानको प्रतिबिम्ब हो। हामी खुला, पहुँचयोग्य र सुरक्षित प्रविधिलाई अगाडि बढाउन प्रतिबद्ध छौं। पारस्परिक विश्वासले हाम्रो लोकतान्त्रिक मूल्य र लोकतान्त्रिक संस्थालाई बलियो बनाउनेछ ।”

वार्तामा चीन: अजित डोभालले मंगलबार व्हाइट हाउसमा जेक सुलिवानलाई भेटे। उनीहरुबीचको छलफल फलदायी भएको बताइएको छ । भेटमा प्रशासनका उच्च अधिकारीहरुको समेत उपस्थिति रहेको थियो । त्यहाँ, जेकले भने, "चीन अहिले भारत र सम्पूर्ण विश्वका लागि सबैभन्दा ठूलो चुनौती हो।"

भेटमा वासिङ्टन र नयाँ दिल्लीबीच रणनीतिक, व्यावसायिक र वैज्ञानिक दृष्टिकोणका विषयमा छलफल भएको थियो । अधिकारीहरूले वाशिंगटनमा भएको बैठकबाट साझेदारीलाई अगाडि बढाउने योजनाहरू पनि घोषणा गरे। यद्यपि आईसीईटीमा चीनको कुनै खास उल्लेख छैन। बिडेन प्रशासनले चीनको प्राविधिक विकासलाई शून्य योगको रूपमा हेर्छ। अमेरिका चीनसँगको यो लडाइँ हार्न चाहँदैन र त्यो आईसीईटीको मुख्य चरणहरू मध्ये एक हुनेछ।

वाशिंगटनमा एक वरिष्ठ प्रशासनिक अधिकारीले पत्रकारहरूलाई भने, "अमेरिका-भारत रक्षा र कृत्रिम बुद्धिमत्ता वार्ता बहु-स्तरीय दृष्टिकोण हो र चीन एक मुद्दा हो। किनभने चीन नयाँ दिल्ली र विश्वका लागि ठूलो चुनौती हो।

अजित डोभाल सोमबार बिहान अमेरिका पुगेका छन् । गत वर्ष जापानको टोकियोमा क्वाड सम्मेलन भएको थियो । उक्त सम्मेलनमा प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनसँग साइड भेट गरेका थिए । त्यहाँ दुवै पक्षले इनिसिएटिभ फर क्रिटिकल एण्ड इमर्जिङ टेक्नोलोजीमा प्रारम्भिक वार्ता पनि गरेका थिए। उहाँकै कारणले यो भेट भएको हो ।