छलफलका विषयहरूमा रक्षा, आर्थिक र व्यापारिक मुद्दाहरू पनि समावेश थिए

भारत र दक्षिण अफ्रिकाले बुधबार नयाँ दिल्लीमा भएको ११ औं विदेश कार्यालय परामर्शमा द्विपक्षीय सम्बन्धको सम्पूर्ण स्पेक्ट्रमको समीक्षा गरे। छलफलमा दक्षिण अफ्रिकाबाट चितुवाको भारतमा पुन: परिचयको लागि आयात गरिएको थियो।

अवैध शिकार र प्राकृतिक बासस्थानको हानिका कारण सन् १९५२ मा भारतमा चितुवा लोप भएको घोषणा गरिएको थियो। भारतमा चितुवाहरूलाई पुन: परिचय गराउने प्रक्रियामा तिनीहरूको जनसङ्ख्यालाई ती ठाउँहरूमा पुन: स्थापना गर्नु समावेश छ जहाँ तिनीहरू पहिले अवस्थित थिए तर विलुप्त हुनको लागि मारिएका थिए।

दक्षिण अफ्रिकाबाट भारतमा चितुवा आयात गरेर यो सम्भव हुनेछ। भारतले मध्यप्रदेशको कुनो-पालपुर राष्ट्रिय निकुञ्जमा चितुवालाई पुन: प्रवेशका लागि नामिबियासँग सम्झौता गरिसकेको छ।

परराष्ट्र मन्त्रालयका अनुसार दुवै पक्षले राजनीतिक आदानप्रदान, रक्षा, आर्थिक र व्यावसायिक मुद्दाहरू, कन्सुलर मामिलाहरू, कृषि, स्वास्थ्य, ऊर्जा र खनिजको क्षेत्रमा सहयोग, मानव संसाधन विकासमा द्विपक्षीय सम्बन्धको सम्पूर्ण स्पेक्ट्रमको समीक्षा गरे। , कला, संस्कृति, खेलकुद र दक्षिण अफ्रिकाबाट चीताको आयात भारतमा पुन: परिचयको लागि।

"दुवै पक्षले वार्ता अन्तर्गत समझौता ज्ञापन पत्र सम्झौताहरूको स्थितिको पनि समीक्षा गरे र दुबै देशको पारस्परिक लाभको लागि उनीहरूको अन्तिम रूपलाई छिटो बनाउन सहमत भए," विदेश मन्त्रालयका ले थपे।

दुई देशबीचको सम्बन्धको आउँदो ३० वर्ष पूरा भएको सन्दर्भमा भारत र दक्षिण अफ्रिका दुवै देशमा सांस्कृतिक तथा खेलकुद कार्यक्रम र अन्य गतिविधिका माध्यमबाट यो पर्वलाई उपयुक्त रुपमा मनाउने निर्णय भएको छ ।

सन् २०२१-२२ मा १७ अर्ब डलर पुगेको द्विपक्षीय व्यापारमा भएको वृद्धिप्रति सन्तुष्टि व्यक्त गर्दै दुवै पक्षले आफ्नो व्यापारलाई थप विविधीकरण गर्ने महत्त्वमा सहमत भएका छन् ।

छलफलमा युक्रेनको अवस्थालगायत क्षेत्रीय मुद्दा, विश्वव्यापी विकास र साझा चासोका मुद्दाहरू थिए।

भारत र दक्षिण अफ्रिकाले संयुक्त राष्ट्र संघ, ब्राजिल, रुस, भारत, चीन र दक्षिण अफ्रिका, भारत, ब्राजिल र दक्षिण अफ्रिका र इन्डियन ओशन रिम एसोसिएशन मा सहयोग सहित क्षेत्रीय र बहुपक्षीय मुद्दाहरूमा पनि विचार आदान प्रदान गरे। "दक्षिण अफ्रिकी पक्षले आगामी भारत बीस देशहरूको समूह अध्यक्षताको लागि आफ्नो समर्थनको आश्वासन दिएको छ भने भारतीय पक्षले २०२३ मा दक्षिण अफ्रिकाको ब्राजिल, रुस, भारत, चीन र दक्षिण अफ्रिका अध्यक्षताको लागि आफ्नो समर्थन व्यक्त गरेको छ," विदेश मन्त्रालयका ले भन्यो।

वार्ताका क्रममा दुई पक्षले द्विपक्षीय सम्बन्धको गतिलाई निरन्तरता दिन संयुक्त आयोग र विभिन्न संयुक्त कार्य समूह जस्ता संस्थागत संयन्त्रको उच्चस्तरीय आदानप्रदान र नियमित बैठकलाई निरन्तरता दिन सहमत भएका छन् । भारतीय पक्षले दक्षिण अफ्रिकालाई अन्तर्राष्ट्रिय सौर्य गठबन्धन र प्रकोप प्रतिरोधी पूर्वाधारको लागि गठबन्धनमा सामेल हुन निमन्त्रणा पनि दोहोर्‍यायो विदेश मन्त्रालय थपियो।

परामर्शको सह-अध्यक्षता सह-सचिव (पूर्व र दक्षिण अफ्रिका), विदेश मन्त्रालयका पुनीत आर कुण्डल र सुश्री न्तोम्बिजोड्वा मुसुतुकाजी लाली, कार्यवाहक उपमहानिदेशक एसिया र मध्य पूर्व, अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध तथा सहयोग विभाग, गणतन्त्र दक्षिण अफ्रिकाले गरेका थिए। अफ्रिका।

दुवै पक्षले प्रिटोरियामा पारस्परिक रूपमा सुविधाजनक मितिहरूमा परामर्शको अर्को चरण आयोजना गर्न सहमत भए।